Over eenzaamheid

Het is niet mogelijk om precies te zeggen hoeveel mensen in Bocholt last hebben van eenzaamheid. Maar landelijk geeft ongeveer 10 tot 15% van de mensen van 18 jaar en ouder in enquêtes aan dat ze zich eenzaam voelen en daar last van hebben. In Bocholt betekent dit dat wel 10.000 mensen aan eenzaamheid lijden!

In een korte enquête die het stadsbestuur in 2024 onder ruim 50 verschillende organisaties en verenigingen in Bocholt hield, bevestigden bijna alle betrokkenen dat eenzaamheid een dagelijkse en belangrijke uitdaging is. Alle belanghebbenden steunden ook een stadsbreed initiatief rond het thema eenzaamheid.

Onderzoeken

De eenzaamheidsbarometer" van het federale ministerie voor Gezinszaken, Ouderen, Vrouwen en Jeugd kwam in 2024 tot de volgende conclusie: bijna acht miljoen mensen in Duitsland voelden zich in 2021 eenzaam. Vooral vrouwen, alleenstaande ouders, werklozen, zieken en mensen met migratie- en vluchtelingenervaring worden getroffen. Over het algemeen is de ervaren eenzaamheid onder de bevolking sterk gestegen tijdens de pandemie van het coronavirus, vooral onder jongeren. De Eenzaamheidsbarometer 2024 is een langetermijnanalyse waarvoor gegevens van het Duitse sociaal-economische panel (SOEP) van 1992 tot 2021 werden geanalyseerd. Volwassenen van 18 jaar en ouder werden geïncludeerd.

Is eenzaamheid ook een uitdaging in Europa?

In 2022 werden 25.000 mensen in heel Europa ondervraagd over eenzaamheid. Uit de pilotstudie "Eenzaamheid in de Europese Unie" bleek dat meer dan een derde van de respondenten zich ten minste soms eenzaam voelt en ongeveer 13% zelfs het grootste deel van de tijd. Vooral jongeren worden hierdoor getroffen, waaronder een bovengemiddeld aantal meisjes en vrouwen.

Eenzaamheid heeft vele gezichten: maar er zijn bepaalde risicofactoren die eenzaamheid in de hand werken. Vooral mensen met een migratieachtergrond en mensen met gezondheidsproblemen en weinig materiële middelen worden getroffen.

Eenzaamheid is geen kwestie van leeftijd: eenzaamheid kan in alle levensfasen voorkomen. Bijzonder kwetsbare levensfasen zijn de jongvolwassenheid van 18 tot 29 jaar en de ouderdom vanaf 80 jaar.

Keer op keer horen we van

• jonge mensen,
• alleenstaande ouders,
• migranten,
• mensen met een handicap en
• senioren dat ze zich eenzaam voelen.

Deze groepen lijken vooral te worstelen met eenzaamheid. Eenzaamheid gaat vaak hand in hand met armoede.

Er zijn veel oorzaken voor eenzaamheid: veranderingen in de privésfeer, zoals een verhuizing naar een andere stad of naar het buitenland, een verandering van carrière of kinderen die uit huis gaan, kunnen tot eenzaamheid leiden. Persoonlijke lotgevallen zoals het einde van een relatie, ziekte, de behoefte aan zorg of het verlies van familieleden spelen ook een rol. Digitalisering kan ook bijdragen aan eenzaamheid. Veel sociale contacten verplaatsen zich naar de virtuele wereld en direct persoonlijk contact wordt steeds zeldzamer.

Eenzaamheid kan ziek maken: Eenzaamheid heeft ook invloed op de geestelijke en lichamelijke gezondheid. Hoe langer het gevoel aanhoudt, hoe moeilijker het wordt om alleen een uitweg te vinden. Het is vooral problematisch wanneer eenzaamheid permanent en chronisch wordt. Een uitweg vinden lijkt steeds moeilijker voor de getroffenen, maar het is mogelijk, zoals de aanbiedingen op deze website laten zien.

Eenzaamheid is een uitdaging voor de stad als geheel: studies tonen aan dat eenzaamheid gepaard gaat met minder vertrouwen in staatsstructuren. Eenzame mensen nemen ook minder deel aan het politieke leven. Eenzaamheid is dus ook een bedreiging voor de sociale cohesie. En de zoektocht naar verbondenheid kan mensen vatbaar maken voor samenzweringsideologieën en antidemocratische krachten.

De Eenzaamheidsbarometer 2023 geeft een overzicht van de oorzaken en gevolgen. Het Loneliness Competence Network heeft hiervoor gegevens van de Duitse Socio-Economic Panel Study (SOEP) geanalyseerd.

De stad Bocholt biedt ondersteuning met een breed scala aan programma's , zodat mensen hun eerste stappen uit de eenzaamheid kunnen zetten. Ze ondersteunt haar burgers bij het vinden van samenhang en het opbouwen van een nieuw netwerk van contacten in de stad. Open en vrijblijvende aanbiedingen die toch duurzaam zijn, zijn belangrijk.

Veel partners en instellingen nemen deel aan het initiatief en openen een breed scala aan deuren - voor persoonlijke ontmoetingen, counseling, gezamenlijk leren, sport en entertainment.

Bel of kom langs bij een van de programma's, of je nu eenzaam bent of niet, alleen of samen. Je contactpersonen in de instellingen kijken uit naar je bezoek en je vragen.

Sinds 2022 ontwikkelt de Duitse regering een "strategie tegen eenzaamheid" onder leiding van het federale ministerie voor Familiezaken, Senioren, Vrouwen en Jeugd (BMFSFJ). Het doel is om zowel politiek als wetenschappelijk meer licht te werpen op het thema eenzaamheid in Duitsland. In december 2023 werd de strategie tegen eenzaamheid aangenomen, die meer dan 100 maatregelen omvat om de sociale interactie te versterken.

Het Competentienetwerk Eenzaamheid (KNE) maakt deel uit van de federale strategie. Het project wordt geleid door het Instituut voor Maatschappelijk Werk en Sociale Opvoeding en wordt gefinancierd door het BMFSFJ. De website biedt tal van publicaties en expertises over het onderwerp, een landelijk overzicht van aanbiedingen tegen eenzaamheid en informatie over evenementen.

De Bocholtse campagne tegen eenzaamheid werkt sinds het begin samen met het competentienetwerk NRW Eenzaamheid. In Bocholt is er een steeds sterker wordend netwerk van politiek, bestuur, maatschappelijk middenveld en bedrijfsleven. Het doel is om goede structuren te creëren voor preventie, interventie en netwerken in Bocholt.