Kunstenaar achter de camera

Friedrich Julius Otto Pitz, kortweg Fritz Pitz, verwierf grote faam in zijn passie als fotograaf en schilder. Hij had persoonlijkheden van wereldklasse voor zijn lens. Deze dagen markeren de honderdste geboortedag van Pitz, die in Bocholt werd geboren. Herdenking van een van Bocholts beroemdste persoonlijkheden.

Fritz Pitz (* Bocholt 19.3.1923, ' ibid. 1.2.2006) zocht naar expressie: in de ogen en gezichten van zijn onderwerpen, in ruimtelijke effecten, in de diepte van de schaduw of in de scherpte van het daglicht. Hij wilde de mensen die hij fotografeerde zien en tonen zoals ze zijn. Hij wilde hun waarheid en het individu vastleggen. De kunstenaarsportretten van Pitz blijven in het geheugen hangen, zijn eenvoudig, zwart-wit, onopvallend en toch laten ze de kijker niet los. Maar ze nodigen hem of haar niet alleen uit, ze dwingen hem of haar letterlijk tot betrokkenheid. Door direct oogcontact met de geportretteerden, afdrukken op groot formaat, een met spiegels samengestelde daglichtsfeer zijn zijn werken opmerkelijk expressief. Niets is echt toevallig en toch lijken met name zijn portretten en studio-opnamen volkomen authentiek en momentaan.

Dit type fotografie, waarop hij zich na zijn opleiding aan de Ambachtsschool in Weimar steeds meer toelegde, maakte Fritz Pitz wereldberoemd. In de loop van zijn leven fotografeerde hij vele markante persoonlijkheden, waaronder Salvadore Dali, Joseph Beuys, Henry Moore en Willy Brandt. Sinds 1948 zijn zijn artistieke foto's herhaaldelijk gepresenteerd in Duitsland en op internationale solotentoonstellingen en deelnames aan tentoonstellingen zoals in Kopenhagen (1955), Lissabon (1957), op de 3e Wereld Fotowedstrijd in Pakistan (1959/60), Versailles (1965), in het Louvre in Parijs (1970), in het Museum Ludwig in Keulen (1991/92) en in het Cobra-Museum voor Moderne Kunst in Amstelveen (1998). Op diverse tentoonstellingen ontving hij meerdere malen de eerste prijs voor het beste portret.

Fritz Pitz behoorde vanaf 1955 tot de Royal Photographic Society (RPS) van Groot-Brittannië. Hier werd hem in 1961 ook de titel "A.R.P.S." toegekend. Daarnaast was Fritz Pitz sinds 1960 lid van de Club van Internationale Fotografen en sinds 1978 volwaardig lid van de Duitse Vereniging voor Fotografie, voordat hij in 1981 werd benoemd tot lid van de Internationale Academie voor Schone en Toegepaste Kunsten in Altenberg. Ten slotte werd hij in 1990 voor het leven toegelaten tot de Vrije Duitse Academie van Wetenschappen en Kunsten in Bonn. In 1976 aanvaardde Fritz Pitz een docentschap aan de Hogeschool voor Toegepaste Wetenschappen en Kunsten in Dortmund bij de afdeling design en kreeg vijf jaar later de titel van professor. In 1988 publiceerden het Museum Ludwig van de stad Keulen en het Stadsmuseum Bocholt een geïllustreerd boek met enkele van zijn bekende kunstenaarsportretten. In 1962 ontving hij in Boedapest de Gouden Joseph Petzval Medaille.

Maar het was niet alleen de fotografie die hem begeleidde. Ook het medium schilderkunst en de vraag naar de overlapping van beide technieken bleven vele decennia lang deel uitmaken van zijn leven. Al eind jaren vijftig experimenteerde hij met zogenaamde fotografische beelden. Hij gebruikte emulsies van chemicaliën om structuren en vormen te creëren op gelatineplaten van groot formaat. Deze werken vormen een brug tussen fotografie en schilderkunst en stelden Pitz in staat zijn creativiteit de vrije loop te laten. Terwijl deze creativiteit in zijn fotografie slechts in beperkte mate mogelijk was, kon hij nu volledig loskomen van motief en decor. En het is precies deze vrijheid die ook in zijn schilderkunst is waar te nemen: Abstracte vormen, surrealistische motieven en contrastrijke inkleuring tonen een kunstenaar in proces. Pitz liet zich niet vastpinnen - hij liet zich betrekken bij het schilderproces.

Fritz Pitz runde zijn fotostudio in de Bismarckstraße tot het einde. Pitz had altijd een ambivalente relatie met zijn geboortestad, maar woonde er niettemin tot zijn dood in 2006. De stad Bocholt eerde hem in 1983 met de bronzen stadsplaat en in 1998 met de toekenning van de erering van zijn geboortestad. Bovendien werden zijn verzamelde fotografische en artistieke werken in 2006 opnieuw uitgegeven in geïllustreerde boeken.